حزب کمونیست کارگری آلمان KAPD

لگوی رسمی حزب کمونیست کارگری

KAPD حزب کمونیست کارگری آلمان (به آلمانی Kommunistische Arbeiterpartei Deutschlands): بعد از اینکه حزب سوسیال-دموکرات آلمان مخالفین جنگ را در سال ۱۹۱۷ از حزب اخراج می‌کند، مخالفین که گروهی ناهمگن بودند در حزب سوسیالیست مستقل آلمان (USPD) جمع می‌شوند. بعد از انقلاب اکتبر،‌ نمایندۀ دائمی جمهوری شوروی در آلمان، کارل رادک، از اسپارتاکیست‌ها می‌خواهد که USPD را ترک کنند، بنابراین در ۳۰ دسامبر ۱۹۱۸ لیگ اسپارتاکوس حزب کمونیست آلمان را بر اساس مواضع بولشویک‌ها تأسیس می‌کند.

امّا این حزب واقعاً محصول وحدت سه گروه مختلف است: لیگ اسپارتاکوس،‌کمونیست‌های انترناسیونال آلمان (IKD) و گروه هامبورگ به رهبری ولفهایم و لفنبرگ. حزب کمونیست که مجری خط به خط دستورات بولشویک‌ها بود، ایده‌ها و فعالیت‌های ضد انتخاباتی و ضد سندیکایی کمونیست‌های چپ را برنتافت و در اکتبر سال ۱۹۱۹ همگی آنها را اخراج کرد. این برخورد حزبْ صف مخالفین را آشفته کرد، امّا آنها خود را به‌طور موقتی در حزب کمونیست مخالفان آلمان (KPD-O) سازمان دادند و در نهایت در اوایل آوریل سال ۱۹۲۰ حزب خاص خود یعنی KAPD را با پنجاه هزار عضو تأسیس کردند.

در واقع نقش حزب کمونیست به ویژه در برخورد با کودتای کاپ عامل تسریع‌کنندۀ جدایی کمونیست‌های چپ از آن شد. در ماه مه KAPD به عنوان یک حزب مارکسیست، برنامه خود را که مبتنی است بر نفی صریح شرکت در پارلمان و ایجاد شوراها به عنوان تنها راه رسیدن به انقلاب منتشر می‌کند. «بیماری کودکی چپ‌روی» لنین که در بیست آوریل نوشته و در هشت ژوئن ۱۹۲۰ منتشر شد، ‌در واقع واکنشی بود که مسکو به برنامه حزب جدید‌‌التأسیس از خود نشان داد. گوتر در ژوئیه همان سال جوابیه‌ای به لنین و کمیتۀ اجرایی انترناسیونال می‌نویسد. KAPD علی‌رغم این پلمیک بالنسبه شدید و اختلافات نظری عمیقْ با لنین و کمیتهٔ انترناسیونال در انترناسیونال سوم شرکت جست.

دومین کنگرۀ انترناسیونال در ژوئیه-اوت ۱۹۲۰ برگزار می‌شود و رهبری روس با اینکه کلاً دست رد به سینه چپ‌ها نمی‌زند، تلاش می‌کند آنها را در حاشیه نگه دارد. رهبری KAPD دو نماینده برای شرکت در کنگره می‌فرستد، امّا بعد از رسیدن آنها به مسکو ارتباطش با آنها قطع می‌شود و بنابراین تصمیم می‌گیرد که دو نمایندۀ‌ دیگر به مسکو بفرستد. این دو نمایندۀ جدید که یکی از آنها اتو روله Otto Rühle است، که در واقع اقلیت فدرالیست ضد-مرکزگرا را KAPD  نمایندگی می‌کرد. او به خاطر گرایش ضد مرکزگرایش به طور ضمنی مخالف وجود یک انترناسیونال هم بود. آنها بدون مشورت با KAPD تصمیم می‌گیرند که به آلمان بازگردند و در کنگره شرکت نکند با این استدلال که «دیکتاتوری حزب بولشویک سنگ بنای ظهور یک بورژوازی جدید شورایی است.» روله در واقع با شم نبوغ‌آسای خود، در بدو ورود به روسیه، فساد آتی حزب بولشویک را پیشگویی کرده بود. به هر حال او به همراه نمایندۀ‌ دیگر به خاطر امتناع از شرکت در جلسات کنگره انترناسیونال، پس از بازگشت از روسیه، از حزب مطبوع خود اخراج می‌شوند.

در نوامبر همان سال، گورتر به همراه چند تن دیگر رهسپار روسیه می‌شود تا به «افتضاحی» که روله گویا مسبب آن بوده سر و سامان دهد. او پس از بازگشت از روسیه می‌نویسد: «حیرت‌زده شدم که دیدم لنین فقط روسیه را در نظر می‌گرفت و باقی کشورها را صرفاً از نگاه روسیه می‌سنجید. چند وقت پیش به نظرم بدیهی بود که لنین رهبر انقلاب جهانی باشد. اما اکنون به این رسیده‌ام که او واشتنگتن روسیه است.»

بولشویک‌ها از چپ‌ها می‌خواهند که به درون KPD بازگردند. چپ‌ها از این کار سر بازمی‌رنند و در نتیجه بعد از جدل‌های طولانی و طاقت‌فرسا، انترناسیونال KAPD را صرفاً به عنوان عضو هوادار و بدون حق رأی می‌پذیرد و به آنها اجازه می‌دهد که یک نمایندۀ دائمی در مسکو داشته باشند.

برقراری روابط سیاسی روسیه با دولت آلمان و انعقاد قرارداد با کمال پاشا که قاتل کمونیست‌های ترک شد (بدون هیچ واکنشی از جانب مسکو)، و حتی سرکوب کرنشتات، واکنشی از جانب KAPD برنیانگیخت. اما چپ‌ در برابر تصویب برنامه اقتصادی «نپ»، بالاخره دست به اعتراض زد. گورتر نوشت: «دیگر نمی‌توان تردید داشت که در روسیه دیکتاتوری طبقۀ کارگر وجود ندارد، آنچه وجود دارد دیکتاتوری حزب است». با وجود این چپ‌ها باز در سومین کنگرۀ انترناسیونال که از ژوئن تا اوت ۱۹۲۱ در مسکو برگزار می‌شد، ‌شرکت کردند. جریان حاکم بر کنگره با چپ‌ها برخورد خصمانه‌ای داشتند؛ در آنجا پنج نمایندۀ KAPD منزوی شده و هدف هر نوع حمله‌ای قرار می‌گیرند؛ وقت صحبت آنها صرفاً به ده دقیقه محدود می‌شود که در طول این ده دقیقه هم طعنه و تمسخر دیگران قطع نمی‌شود! در نهایت انترناسیونال از زبان زینویف می‌گوید که انترناسیونال نمی‌تواند وجود دو حزب کمونیست را در یک کشور تحمل کند و به آنها هشدار می‌دهد که یا در عرض سه ماه به VKPD  (حزبی که از اتحاد KPD و USPD به وجود آمده) می‌پیوندید یا صاف و ساده اخراج می‌شوید. رهبران چپ آلمان اخراج را برگزیدند و در ۳۱ ژوئیه گسست خود را از انترناسیونال سوم اعلام کردند، در‌عین‌حال وعده دادند که به زودی انترناسیونال چهارم یعنی انترناسیونال کمونیست کارگری (KAI) را ایجاد خواهند کرد. بعد از جدایی کامل از انترناسیونال سوم، تعداد اعضای KAPD‌ از چهل هزار به پنج هزار نفر ریزش کرد: عده‌ای KAPD را به قصد پیوستن به حزب پرو-روس VKPD (که از سال ۱۹۲۲ به KPD تغییر نام داد) ترک کردند و عده‌ای هم به سازمان اتو روله AAU-E پیوستند. واقعیت این است که بعد از صرف تلاش و انرژی زیاد این ایده پا نگرفت و جز گروه معدودی از کمونیست‌های چپ به KAI ملحق نشدند.